Vijftien jaar geleden zaten hier geen ganzen”, zegt Bouke Caton. „Hooguit een paar smienten langs de tochtslootjes. Het worden er ieder jaar meer. Ze eten het jonge gras, trappen de rest plat en schijten erop.”
Bouke Caton heeft een melkveebedrijf in de Starnmeer, samen met zijn broers Jelle en Wietse. Het middel dat zij en enkele andere boeren nu inzetten is nieuw, maar lijkt te werken. Dennis Drost uit Krommenie is de initiatiefnemer van deze oplossing, waarbij drones opstijgen als ganzen landen.
„Mijn ex-vriendin is boerin”, vertelt Drost. „Je merkt dat het een groot probleem is.” In Noord-Holland loopt de schade richting de tien miljoen euro (vorig jaar 8,5 miljoen. „Automatiseren is m’n werk en met drones vliegen een hobby. Het verjagen van ganzen lukt door de beide te combineren.” Hij werkt samen met een compagnon, Marijn Stevering.
„We hebben sensoren ontwikkeld en geplaatst, die vertellen ons wanneer de ganzen er zijn en in welke aantallen. Als de kritische grens passeert, komen we naar de Starnmeer en laten de drone opstijgen. Van gewenning bij de ganzen is geen sprake. Dat gebeurt wel als je alleen rondjes vliegt, maar wij jagen ze op. Soms, vooral in het begin, wel acht keer op een dag. Later minder vaak. Want je merkt dat de ganzen het gebied gaan mijden. Ze vliegen er overheen. Daarom doen we bij voorkeur een hele polder, niet een individuele boer. Je verjaagt ze liefst naar een gebied, waar ze geen kwaad kunnen. In de toekomst kunnen we dit door een soort golfbeweging te starten. Je laat ze bijvoorbeeld vanaf hier richting Schermer vliegen en als ze daar aankomen, stijgen op die locatie de drones op.”
Broedgebieden
„Naast verplaatsing van het probleem denken we op langere termijn ook invloed te hebben op de ganzenpopulatie door het aantal veilige broedgebieden te verkleinen. Het kost ze steeds meer energie om voldoende voeding binnen te krijgen en dat heeft invloed op het aantal nakomelingen.”
Drost: „Het is de bedoeling dat de drones straks automatisch de lucht ingaan, maar voorlopig besturen we ze zelf.”
Hij heeft met zijn startup Drowgoo al een aantal pilots achter de rug. Een boer in de Starnmeer die ervan hoorde, nam contact op. Zo zijn we in deze polder beland. Tot dan hadden we maximaal honderd hectare bevlogen.”
In de Starnmeer hebben ze nu zo’n 400 hectare in beheer. „Wat het voor ons als bedrijf ingewikkeld maakt, is dat de provincie de boeren financiële compensatie biedt voor de ganzenoverlast. Daardoor is de motivatie om mee te doen kleiner.” Toch doen er in de Starnmeer vijf boeren mee. Het is de bedoeling de ganzen een kant op te sturen waar ze geen kwaad kunnen.
Eigen risico
„De overheid vergoedt inderdaad een groot deel van de schade”, zegt Caton. Maar je houdt een eigen risico. De provincie heeft besloten dat eigen risico dit jaar te verhogen van vijf procent naar twintig procent. Daar zijn wij natuurlijk niet zo blij mee. Bij ons gaat het om enkele tienduizenden euro’s aan schade.”
Caton: „Veel boeren hebben met ganzenoverlast te maken, maar de omstandigheden verschillen. Wij melken 200 koeien en hebben onvoldoende ruwvoer. Dat moeten we bijkopen. Een jaar of twee, drie geleden was er genoeg te koop en van goede kwaliteit. Nu niet meer. De ganzen weten wat lekker is. Ze eten de eerste snede op, kwalitatief het beste voer. Dat is praktisch niet terug te kopen. Alleen latere snedes, want iedere boer houdt die eerste zelf.”
Veel gedoe
„De vergoedingsprocedure van de provincie is bovendien veel gedoe, daarom zoeken boeren ook naar andere oplossingen. En die procedure verandert nogal eens. Je moet, om in aanmerking te komen voor compensatie, de ganzen ook laten bejagen, en aantonen dat je dat hebt gedaan.” Door jagers wel te verstaan, want jagen met drones accepteert de provincie (nog) niet als middel.
Caton: „Twee keer in de week schieten de jagers van faunabeheer bij ons een paar ganzen. Dat helpt wel iets, maar het is niet de meest effectieve manier. De taxatierapporten laten zien dat met drones vliegen werkt: er is minder schade. Volgens mij hebben de drones al wat geld verdient voor de provincie.”
Weidevogels
Drost: „We hebben contact gezocht met de provincie over de mogelijkheid om drones geaccepteerd te krijgen als middel tegen ganzen en om te kijken of we een onderzoek kunnen doen naar de effectiviteit. Met de provincie Utrecht zijn we iets verder. Hopelijk kunnen we daar binnenkort beginnen aan een grote pilot. Noord-Holland wil eerst een onderzoek. Dat snappen we. Maar juist daarom willen we in Noord-Holland eveneens graag een pilot doen. Door de agrarische natuurvereniging wordt ook met drones gevlogen, in het belang van weidevogels. Zo sporen ze de nesten op. Misschien is er een combinatie mogelijk, want ook weidevogels zijn niet per se gebaat bij de aanwezigheid van ganzen.”
„Wat mij betreft mag de provincie die pilot hier wel doen”, zegt Caton.
In drie filmpjes laten Dennis Drost en Marijn Stevering zien hoe ze te werk gaan en wat ze willen bereiken. In het eerste filmpje is te zien hoe ze de drone over het weiland laten vliegen. Het tweede is een animatie waarin de werking van de sensoren wordt uitgelegd. Het derde filmpje (hieronder) laat ganzen op de vlucht zien.
Drowgoo
Drowgoo is een jong bedrijf dat boeren helpt om schade door ganzen te voorkomen. Door het gebruik van een dynamisch platform in de vorm van drones proberen Dennis Dros en Marijn Stevering ganzen blijvend te verjagen. Informatie: drowgoo.nl